ویژگی منافق در قرآن
شصت و سومین سوره قرآن کریم «منافقون» نام دارد. این سوره با ۱۱ آیه، جزء بیست و هشتم قرآن کریم جای گرفته است. این سوره که مدنی است، در ترتیب نزول، صد و پنجمین سورهای است که بر پیامبر(ص) نازل شده است. «منافقون» جمع کلمه «منافق» است و منافق کسى است که در درون خود کافر است، اما در ظاهر ادعای مسلمانی میکند.
این سوره از منافقان و ویژگیها و رفتار آنان سخن میگوید و دشمنی شدید آنان را نسبت به مسلمانان نشان میدهد. این سوره به پیامبر(ص) دستور میدهد تا در مورد خطر منافقان احتیاط کند و مؤمنان را به بخشش در راه خدا و دوری از دورویی توصیه میکند.
این سوره با نشان دادن چهره واقعی آنان، توطئه منافقان علیه مسلمانان را نشان میدهد و از محروم شدن آنها از بخشش و رحمت خداوند سخن میگوید. عوامل فراموشی از یاد خدا که همان زندگی دنیوی، مال و مقام و فرزندان است را یادآوری میکند.
مسئله منافقان و شناخت آنان از ابتدای گسترش اسلام بسیار اهمیت داشته است، چرا که سخنان و رفتار آنان باعث به وجود آمدن اختلاف میان گروههای مختلف مسلمانان میشد. این سوره با تأکید بر ویژگیهای منافقان، به ضرورت شناخت منافقان و دوری مسلمانان از آنها میپردازد.
از جمله ویژگیهای منافقان که در این سوره آمده میتوان به این مسائل اشاره کرد:
نخستین نشانه نفاق، دوگانگى ظاهر و باطن است؛ با زبان، اظهار ایمان مىکنند، اما در دلشان ایمان ندارند.
برای سخنان خود به سوگند خوردن پناه میبرند، اما در واقع این روش وسیلهای برای ایجاد مانع در برابر رسیدن مردم به حقیقت است.
ظاهر آنان آراسته و جالب است و بیانی شیرین و جذاب دارند. با این حال اجسامى بیروح، و صورتهایى بیمعنى و بدنهایی توخالى دارند و از خود استقلال و ارادهای برای تصمیمگیری ندارند؛ مانند چوبهای خشکی که به دیوار تکیه دادهاند.
ترس و وحشتى عجیب همیشه بر قلب و جان آنها وجود دارد و همیشه در مورد همه مسائل تردید و بدبینى دارند.